W kolejnym wpisie pozostajemy w szeroko pojętym temacie wypowiedzeń, lecz tym razem krótko przedstawię pewną kwestię dotyczącą całkowicie innego rodzaju wypowiedzenia, a mianowicie wypowiedzenia umowy o pracę.
Zgodnie z art. 30 par. 4 ustawy kodeksu pracy w wypowiedzeniu umowy o pracę na czas nieokreślony lub w rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.
Zgodnie już z jednolitym orzecznictwem sądowym przyczyna taka musi być jednoznaczna i konkretna (przykładowo nie spełnia tego wymogu podanie w wypowiedzeniu jedynie, że umowa o pracę ulega rozwiązaniu z powodu utraty zaufania do pracownika czy zawarcie sformułowania, że pracownik nie wywiązuje się ze swoich obowiązków bez uściślenia o jakie obowiązki chodzi). Ponadto podana przyczyna musi być rzeczywista.
W trakcie procesu sądowego może jednak zaistnieć sytuacja, w której pracodawca widząc, że nie uda mu się obronić podanych przez siebie w wypowiedzeniu przyczyn uzasadniających to wypowiedzenie, decyduje się podać nową przesłankę nie wskazaną wprawdzie w wypowiedzeniu, ale jego zdaniem jak najbardziej zasadną. W tym miejscu powstaje pytanie czy podanie takiej nowej przesłanki dopiero na etapie procesu sądowego można uznać za skuteczne?
Otóż odpowiedź na tak postawione pytanie musi być negatywna. Zgodnie z ustaloną już linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, sąd bada zasadność wypowiedzenia umowy o pracę w granicach przyczyn wskazanych pracownikowi przez pracodawcę, a co więcej pracodawca nie może podawać innych przyczyn wypowiedzenia niż te które wskazał w wypowiedzeniu umowy o pracę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r., I PKN 434/98, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 1999 r., I PKN 571/98).
Powyższe oznacza, iż powoływanie się dopiero na etapie postępowania sądowego przez pracodawcę na inne przyczyny niż wskazane w wypowiedzeniu nie może być skuteczne.
W tym miejscu można zadać pytanie, czy pracodawca może podać nową przyczynę nie zawartą we wręczonym pracownikowi wypowiedzeniu przed wszczęciem postępowania sądowego np. dosyłając pracownikowi odrębne pismo wskazujące na tę dodatkową przyczynę. Odpowiedź na tak zadane pytanie jest twierdząca, jednak w takim przypadku pismo takie musiałoby zostać doręczone pracownikowi wcześniej lub równocześnie z pismem zawierającym wypowiedzenie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1998 r., I PKN 331/98). Powyższe powoduje, że zastosowanie powyższej możliwości w praktyce będzie mocno ograniczone.
Konkludując, pracodawca sporządzając wypowiedzenie umowy o pracę powinien gruntownie przemyśleć jakie przyczyny wskazać we wręczanym pracownikowi wypowiedzeniu umowy o pracę – tak aby na etapie procesu sądowego nie musiał on podawać nowej przyczyny i tym samym narażać się na jej nieskuteczność. Natomiast pracownik w przypadku zaistnienia takiej sytuacji może z łatwością „zbić” tak podaną przyczynę powołując się na powyższe orzeczenia sądowe.